انواع حقوق مالکیت معنوی

 تعریف حق ثبت اختراع(Patent): بر اساس تعریف سازمان جهانی مالکیت فکری (Patent)، حق منحصر به فردی است که در برابر اختراع انجام شده به مخترع یا نمایندة قانونی او اعطا (grant) می‌شود. به عبارت دیگر حق ثبت اختراع، سندی است که معرف یک اختراع بوده و به وسیله یک ادارة دولتی یا توسط یک ادارة منطقه‌ای بر اساس درخواست متقاضی در ایران اداره ی مالکیت صنعتی به نیابت از چند کشور صادر می‌شود و حمایت قانونی و اختیار بهره‌برداری (تولید، استفاده، فروش و صادرات) یک اختراع را به صاحب آن در محدوة زمانی خاصی (عمدتاً در حق ثبت اختراع۲۰ سال) اعطا می‌نماید. همچنین باید توجه نمود که حق ثبت اختراعمجوز انتشار و تولید محصول اختراعی نیست بلکه تنها دیگران را ازانجام آن امر باز می‌دارد.

از نظر قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری”هر گونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط، رنگ ها و یا بدون آن، به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است. در یک طرح صنعتی تنها دسترسی به یک نتیجه فنی بدون تغییر ظاهری مشمول حمایت از این قانون نمی باشد.
پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت مدت اعتبار طرح صنعتی آن خواهد بود. این مدت را می توان برای دو دوره پنج ساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه های مربوط تمدید نمود. پس از انقضاء هر دوره که از پایان دوره شروع می شود یک مهلت شش ماهه برای پرداخت هزینه تمدید گردیده و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته خواهد شد.

شرایط بدست آوردن حق ثبت یک اختراع

1. جدید بودن (novelty): منظور از جدید بودن اینکه اطلاعات مشابه در هیچ یک از پایگاه های اطلاعاتی اعم از کتبی و شفاهی، اطلاعاتی مبنی بر وجود کار ی مشابهه نباشدچه بسا ممکن است اطلاعات مشابهی وجود نداشته اما فرد به دلیل مشورت با جمعی باعث افشای نا خواسته شده است.اصلی ترین شرط هر اختراع دارا بودن وصف مرتبط باجدید بودن آن است. . مطابق ماده ۴ قانون ثبت اختراع ایران (مصوب ۱۳۸۶) «اختراعی جدید است که در فن یا صنعت قبلی پیش بینی نشده باشد.
2. ابتکاری (inventive step): اختراع باید کاملا مبتکرانه باشد یعنی قابل حدس و پیش بینی نباشه یعنی افراد دارای مهارت معمولی در فن مذکور هستند این اختراع برای آنها به عنوان یک امر بدیهی و واضح و آشکار نباشد.یعنی در این اختراع نسبت به اختراع های اخیر مشاهده شود گامی نو برداشته شده یاشدو این کام توسط افراد در این فن از قبل پیش بینی نشده باشد.
3. کاربرد صنعتی داشتن (Industrial applicability): اختراع باید دارای کاربرد صنعتی باشد صرف نظر از توجیهات اقتصادی، باید بتوان اختراع در صنعت و تولید بکار بست. منظور از کارایی عملی اینکه در هر رشته ای از صنعت قابل استفاده و بهره وری باشدو تنها جنبه ی تئوری نداشته باشد.

ادامه مطلب در:   مالکیت معنویی به همراه قوانین

طابق حقوق مالکیت معنوی بهره‌وری از  این دسته حقوق مستلزم ثبت آن‌ها در مرجع متولی ثبت است و ثبت اختراع مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع مذکور می‌باشد در صورت عدم تسلیم اظهارنامه، حقوقی برای مخترع ایجاد نخواهد شد چنانچه مخترع قبل از تسلیم اظهارنامه و ثبت آن به نحوی از انحا از طریق کتبی مانند کتاب، مقاله و یا به صورت شفاهی مانند مصاحبه شرکت در نمایشگاه اقدام به افشای آن نزد عموم نماید، به‌منزله این است که به اختراع خود را در قلمرو مالکیت عمومی وارد نموده است و چنانچه در مهلت ارفاقی که مطابق بند ۵ ماده ۴ قانون ۹۰ ماه می‌باشد، مبادرت به تسلیم اظهارنامه اختراع ننماید حق اختراع وی از دست رفته محسوب می‌گردد؛ بنابراین اشخاصی که خواهان استفاده از حق انحصاری اختراع خود می‌باشند ابتدا باید آن را به ثبت برسانند و پس از ثبت اختراع است که می‌توانند علیه شخصی که به هر نحوی اقدام به استفاده از حق وی و بهره‌برداری از اختراع را نموده، مطابق بند «الف» ماده ۱۵ قانون ثبت اختراعات مصوب ۱۳۸۶ به دادگاه شکایت نماید.

اختراع چیست؟ اختراعات قابل ثبت کدامند؟

طبق ماده۱ قانون ثبت اختراعات و علایم تجاری؛ اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده‌ای خاص را ارائه می‌کند و مشکلی را دریک حرفه‌، فن‌، فناوری‌، صنعت و مانند آنها حل می‌نماید. طبق همین قانون اختراعی قابل ثبت است که حاوی ابتکار جدید و دارای کاربرد صنعتی باشد. ابتکار جدید عبارت است از آنچه که در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته و برای دارنده مهارت عادی در فن مذکور معلوم و آشکار نباشد و از نظر صنعتی‌، اختراعی کاربردی محسوب می‌شود که در رشته‌ای از صنعت قابل ساخت یا استفاده باشد. مراد از صنعت‌، معنای گسترده آن است و شامل مواردی نظیر صنایع‌دستی‌، کشاورزی‌، ماهیگیری و خدمات نیز می‌شود.

ادامه مطلب در:کدام اختراعات قابل ثبت هستند و چگونه اختراع خود را ثبت کنیم؟